کلیساهای اصفهان را بشناسیم

کلیساهای اصفهان، علاوه بر اینکه شاهد بسیاری از رویدادهای تاریخی بوده اند، داستان ها و اسرار زیادی از دوران های گذشته را در خود نگه داشته اند. امروزه، این کلیساهای آرام در قلب اصفهان، نه تنها به عنوان یادگاری از گذشته های دور بلکه به عنوان مکان هایی مقدس برای عبادت و تأمل باقی مانده اند. هر کدام از این کلیساهای اصفهان قصه ها و داستان های مختلفی را بیان می کنند و برای کسانی که به کشف مکان های مذهبی و فرهنگ های متفاوت علاقه مند هستند، جذابیت های فراوانی دارند. با مجله ارماسفر همراه باشید تا با دنیای پررمز و راز کلیساهای اصفهان آشنا شویم.

معرفی کلیساهای اصفهان

امکان ندارد که بلیط هواپبما اصفهان را بخرید و در حین سفر به این شهر زیبا، سری به کلیساهای معروف آن نزنید. کلیساهای اصفهان به عنوان یکی از دیدنی های چشم نواز و تاریخی این شهر شناخته می شوند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید چرا اصفهان در مقایسه با دیگر شهرها، دارای تعداد بیشتری کلیسا است؟ برای یافتن پاسخ، باید به مطالعه تاریخ پرداخت.

تاریخ نشان می دهد که در دوره حکومت شاه عباس اول صفوی، ارامنه به منظور اجتناب از خطرات ناشی از حملات عثمانی ها که در پی شاه عباس به این مناطق رسیده بودند، به منطقه جلفای اصفهان مهاجرت کردند. با گذر زمان، این جامعه ارمنی با ساخت کلیساهای متعدد، مراسم مذهبی خود را در این منطقه برگزار کرد.

کلیسای وانک

کلیسای وانک، شاهکاری در قلب جلفای اصفهان، به عنوان بزرگ ترین و معروف ترین کلیسا در این منطقه شناخته می شود. افراد زیادی وجود دارند که فقط برای بازدید از کلیسای وانک بلیت هواپیما اصفهان را رزرو می کنند.

زیبایی های این کلیسای باشکوه از هر زاویه ای قابل مشاهده است، از نقاشی های دیواری که داستان آفرینش آدم و حوا را به تصویر می کشند گرفته تا تصاویر حضرت مسیح، کاشی کاری های دقیق و طراحی های خیره کننده که آن را به یکی از محبوب ترین جاذبه های گردشگری و یکی از بهترین کلیساهای اصفهان تبدیل کرده اند.

کلیسای وانک مجموعه ای از بخش های گوناگون را در خود جای داده است، از جمله یک موزه، چاپخانه ای قدیمی، کتابخانه و فضاهای باز که هر بازدیدکننده ای را به وجد می آورد.

کلیسای بتلهم

کلیسای بتلهم در جلفای اصفهان به عنوان بلندترین بنای کلیسایی این منطقه شناخته می شود، که مقابل کلیسای مریم مجلل قرار دارد. این کلیسای تاریخی، ساخته شده به دست خواجه پطروس، یکی از ثروتمندان اصفهان، داستان های جذابی پیرامون ساختش دارد.

گفته می شود خواجه پطروس پس از تجربه ناامیدی از نبود جای کافی برای نشستن در کلیسای مریم در یکی از ایام هفته مقدس، تصمیم گرفت تا کلیسایی بلند در مقابل آن بنا کند. اکنون، کلیسای بتلهم به عنوان یک موزه فعالیت می کند و بازدیدکنندگان با ورود به آن از نقاشی های دیواری شگفت انگیزش محو تماشا می شوند، که حتی می توان آن ها را زیباتر و خیره کننده تر از نقاشی های داخل کلیسای وانک دانست. بی شک کلیسای بتلهم یکی از زیبا ترین کلیساهای اصفهان است.

کلیسای هاکوپ

کلیسای هاکوپ، قدیمی ترین کلیسا از کلیساهای اصفهان، ساخته شده از خشت و آجر با نمای بیرونی کاهگلی که قدمت زیادی دارد. این کلیسا که در سال 1607 میلادی با طراحی صلیبی احداث شده بود، بعدها تغییراتی در ساختارش داده شد که منجر به از دست دادن طرح اصلی صلیبی اش شد.

در سال 1613 میلادی، در دوران شکوفایی صفویان و همزمان با ساخت وسازهای باشکوه در اصفهان، کلیسای مریم مقدس با معماری ارمنی در محوطه کلیسای هاکوپ بنا شد و این مکان به دومین کلیسای قدیمی اصفهان تبدیل گشت. داخل کلیسای مریم با تصاویر زیبا از داستان های کتاب مقدس تزئین شده و دیوارهای خارجی آن با کاشی های لعاب دار، طرح های تاریخی به خود گرفته اند. کلیسای هاکوپ که در کنار کلیسای مریم واقع شده، مجموعه ای زیبا و دیدنی ایجاد کرده که بازدید از آن برای هر بازدیدکننده ای توصیه می شود.

کلیسای کاتارینه

کلیسای کاتارینه، واقع در منطقه جلفای اصفهان، اصلیتی به سال 1623 میلادی دارد، زمانی که به عنوان صومعه ای برای راهبه های ارمنی که در دوران شاه عباس از ارمنستان به اصفهان آمده بودند، ساخته شد. این بنا، که محل زندگی راهبه ها بوده، با نام دیر کاترین شناخته می شود و دیوارهای داخلی آن با تصاویری از رویسانا، تاگوهی و هریپسیمه، نخستین راهبه های این صومعه، تزئین شده است. این مکان شامل کتابخانه، اقامتگاه راهبه ها، کلاس های درس، نهارخوری و آشپزخانه بود که با حمایت خواجه یغیازار لازاریان، یک بازرگان ثروتمند، برای آن ها ساخته شد.

با گذشت چهار قرن و زندگی بیش از ۲۰۰ راهبه در این صومعه، کلیسای کاتارینه پس از درگذشت مادر الیزابت، آخرین راهبه اش در سال 1333، به کلیسایی برای عبادت مسیحیان منطقه تبدیل شد. همچنین، اقامتگاه راهبه ها به پرورشگاهی برای کودکان و نوجوانان بی سرپرست مبدل گردید، تا به این وسیله همچنان به خدمت رسانی در جامعه ادامه دهد.

کلیسای گئورگ مقدس

کلیسای گئورگ مقدس، یکی از نمادهای معنوی اصفهان، با سنگ های مقدسی زینت یافته است که به فرمان شاه عباس صفوی از کلیسای اچمیازدین به این شهر منتقل شدند. طبق کتیبه های سنگی موجود در این کلیسا، خواجه نظر، بازرگان نامدار جلفایی، مسئولیت ساخت آن را بر عهده داشته است.

به دستور شاه صفوی، این سنگ های مقدس در محراب و نقاط مختلف کلیسا جایگذاری شده اند، که این امر کلیسای گئورگ را به یکی از اساسی ترین کلیساهای اصفهان تبدیل کرده است.

کلیسای بیت اللحم

کلیسای بیت اللحم، یکی از قدیمی ترین کلیساهای اصفهان است که در مجاورت کلیسای وانک، در محله تاریخی جلفا قرار دارد. این کلیسا، که به دوران شکوهمند صفویه بازمی گردد، در سال 1628 میلادی بنا شده و اکنون با شماره 7643 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. معماری کلیسای بیت اللحم نمایشگر تلفیق خیره کننده ای از سبک های معماری کاتولیک، اسلامی و ارمنی است که در نقاشی ها، کاشی کاری ها و طلاکاری های داخلی کلیسا به خوبی قابل مشاهده است.

ساختمان این کلیسا دو طبقه بوده و با استفاده از آجر و خشت احداث شده است. پلان کلیسا به شکل مستطیل است و دارای تالاری با گنبدی بلند به قطر 11 متر و ارتفاع 25 متر از سطح زمین است. افزون بر این، ناقوس خانه کلیسا، که در سال 1897 میلادی به آن اضافه شده، امکان شنیدن صدای ناقوس را در سراسر محله فراهم می آورد، افزودن به جذابیت های این بنای تاریخی و مذهبی است.

کلیسای استپانوس

کلیسای استپانوس در اصفهان، واقع در محله هاکوبجان، به عنوان یکی از بزرگ ترین کلیساهای اصفهان شناخته می شود. این کلیسا با داشتن دو گنبد کوچک در کنار گنبد اصلی و همچنین ۸ نورگیر، تفاوت های معماری قابل توجهی دارد. برخلاف برخی دیگر از کلیساهای اصفهان مانند کلیسای مریم مقدس، استپانوس نقاشی های کمتری دارد.

محراب این کلیسا در قسمت شرقی، ناقوس خانه در شمال شرقی و نمازخانه ای به نام نمازخانه مریم مقدس در حیاط جنوبی قرار گرفته اند. در ساخت این بنای تاریخی، از خشت و آجر به عنوان مصالح اصلی استفاده شده است. جالب است بدانید که کلیسایی با همین نام (کلیسای سنت استپانوس) نیز در آذربایجان وجود دارد، نشان از اشتراکات فرهنگی و مذهبی در منطقه است.

کلیسای هوانس مگردیج

کلیسای هوانس مگردیج، معروف به کلیسای یوحنا اصفهان، از قدیمی ترین کلیساهای اصفهان است و در محله ای نزدیک به کلیسای وانک قرار دارد. این کلیسا که یادگار دوران صفویه است، با نام یکی از حواریون حضرت عیسی، یوحنا، نام گذاری شده و به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب خود، هر ساله پذیرای گردشگران بی شماری از سراسر دنیاست. خوشبختانه این کلیسا از آسیب های زمان محفوظ مانده و همچنان مکانی پر رفت و آمد است.

کلیسای هوانس که قدمت آن به قرن های ۵ و ۶ میلادی برمی گردد، در سال 1382 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. این بنای تاریخی با هنر و مهارت دو معمار فرانسوی و روسی ساخته شده است و طی سال ها شاهد چندین دوره مرمت و بازسازی بوده است.

فضای داخلی کلیسا با سادگی خاصی آراسته شده و شامل سه ورودی، دیوارهای داخلی گچی و دیوارهای خارجی کاهگلی است. نقاشی های داخل گنبد و محراب، الهام بخش از کتاب مقدس، همراه با چندین نورگیر، فضای داخلی را زیبا و دل نشین کرده اند. در حیاط کلیسا، ساختمان هایی متروکه از دوران گذشته و نمازخانه های کوچک برای عبادت بازدیدکنندگان وجود دارد. برج ناقوس ۱۲ متری کلیسا، از طریق دو راه پله قابل دسترسی است و به عنوان نمادی از معماری تاریخی این بنا به شمار می رود.

کلیسای نرسس مقدس

کلیسای نرسس مقدس یا «کلیسای سورپ»، واقع در محله کوچر (کوچه سنگتراش ها) اصفهان، یکی از قدیمی ترین بناهای مذهبی این شهر است که در دوران صفویه، سال ۱۶۶۱ میلادی، ساخته شده و در سال ۱۳۸۲ به عنوان آثار ملی ایران ثبت گردیده است. این کلیسا ابتدا به یادبود «اوتیک دیلانیان» احداث شد، اما پس از آنکه هدایایی منسوب به نرسس مقدس در آن قرار گرفت، نامش به کلیسای نرسس مقدس تغییر یافت. این بنا در نزدیکی دیگر کلیساهای معروف اصفهان نظیر کلیسای بغوس و کلیسای کاتولیک مریم مقدس قرار دارد.

دسترسی به این کلیسا از طریق وسایل حمل و نقل عمومی آسان است، با ایستگاه اتوبوس سنگتراش ها که تنها ۵ دقیقه پیاده روی فاصله دارد. ظاهر کلیسای نرسس مقدس، که طی سال ها به دلیل مرمت های متعدد دچار تغییراتی شده، سادگی خاصی دارد و با استفاده از خشت و آجر ساخته شده است. داخل کلیسا نقاشی ندارد و دیوارها با گچ پوشانده شده اند.

کلیسا دارای دو گنبد می باشد، یکی بزرگ تر با ۸ نورگیر و دیگری کوچک تر بدون نورگیر. محراب در قسمت شرقی و برج ناقوس در جنوب غربی کلیسا قرار دارد. ویژگی برجسته این کلیسا، سادگی و فقدان تزئینات است، که آن را از سایر کلیساهای جلفای اصفهان متمایز می کند.

کلیسای میناس مقدس

کلیسای میناس مقدس در اصفهان، بنایی با قدمتی ریشه دار در دوران صفوی، از سوی ارمنیان وارد شده به محله جلفا ساخته شده است. در ابتدا، این کلیسا به نام «مریم مقدس» شناخته می شد اما در زمانی نه چندان دور، نامش به «کلیسای میناس مقدس» تغییر یافت. متأسفانه، نوشته های اولیه ای که اطلاعاتی در مورد تاریخچه بنای کلیسا ارائه می دادند، با گذشت زمان و در اثر مرمت ها از بین رفتند. با این حال، قبل از نابودی کامل این نوشته ها، متن آن ها بر روی سنگ های مرمر حک و در اطراف صحن کلیسا بر روی ستون ها نصب شد.

در سال ۱۷۱۳ میلادی، نمازخانه های زیبا و کوچکی به افتخار «مریم مقدس» در بخش جنوبی کلیسا ایجاد شد. این کلیسا، واقع در محله تبریزی ها در جلفا، یکی از دیدنی های مهم شهر زیبای اصفهان است که بازدید از آن به گردشگران توصیه می شود.

• اطلاعات بازدید از کلیسای میناس مقدس:
  آدرس: اصفهان، محله جلفا، کوچه تبریزی ها، کلیسای میناس مقدس.
  ساعات بازدید: هر روز از ساعت 8:00 تا 18:00.

این کلیسا، با معماری و تاریخچه غنی خود، فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و هنر مذهبی ارمنیان در ایران را به بازدیدکنندگان ارائه می دهد.

سخن آخر

اصفهان شهری پر از معماری های شگفت انگیز و مکان های دیدنی زیباست. در طی سال مسافران زیادی به اصفهان سفر می کنند و بلیط هواپیما اصفهان همیشه پرطرفدار است. برای رزرو ارزانترین بلیط هواپیما اصفهان کافیست به سایت ازماسفر مراجعه کنید. خرید بلیط لحظه آخری و رزرو بلیط چارتر ارزان قیمت مقرون به صرفه است، بنابراین برای رزرو ارزانترین بلیط هواپیما حتما به این بلیط ها توجه داشته باشید.

از کلیساهای اصفهان بازدید کرده اید؟ نظرتان را با ما در میان بگذارید.